Kraina Kanału Oberlandzkiego

Logo 160. rocznicy otwarcia Kanału Elbląskiego
Statek pasażerski ŻURAW na Jezioraku - pocztówka
16 kwietnia 2021

Historia statków kanałowych: ŻURAW

    Była to jednostka z serii statków pasażerskich typu SP-45, przeznaczona do krótkich rejsów wycieczkowych, m.in. w obrębie miast. Statek zbudowano w 1964 r. w Warszawskiej Stoczni Rzecznej w Warszawie dla P.P. Żegluga Gdańska w Gdańsku.

     Został nazwany ŻURAW.

 

Statek pasażerski ŻURAW. Zdjęcie archiwalne

Archiwalne zdjęcie statku ŻURAW (źródło: archiwum autora)

 

    Podstawowe dane techniczne: długość całkowita: 15,07 m; szerokość całkowita: 3,21 m; wysokość burt: 1,55 m; wysokość rozbieralna: 3,25 m; zanurzenie: 0,75 m; nośność: 5 ton.

    Pierwotnie został wyposażony w jeden silnik główny, wysokoprężny typu 3L110; 3- cylindrowy; produkcji: CZNM Škoda, Praha, o mocy: 45 KM.

     Numery rejestracyjne: 719 [RDW.Tczew]; Gd-I-57 [IŻŚr. Gdańsk]; GD-01-20 [UŻŚr. Gdańsk].

 

Rysunek statku ŻURAW - rekonstrukcja wyglądu w latach 80. XX w.

Rysunek statku pasażerskiego ŻURAW. Wygląd w latach 80. XX w. (autor: W Danielewicz)

 

Przebieg służby

    Statek wszedł do eksploatacji w sezonie 1965 r. Jego armatorem było P.P. Żegluga Gdańska w Gdańsku, a portem macierzystym Gdańsk.

 

Motorowiec ŻURAW z pasażerskimi statkami gdańskimi

Statek pasażerski ŻURAW cumujący razem ze statkami Żeglugi Gdańskiej (m.in. HELENĄ) w 1981 r. (autor: A. Patro)

 

    Załoga statku liczyła 2 ludzi, a na pokład zabierał 34 pasażerów. Pływał w rejsach wycieczkowych z Gdańska do Sobieszewa (Martwą Wisłą), a także jako prom przewożący pracowników gdańskiej Stoczni Wisła z Górek Zachodnich do Płoni (Wisłą Śmiałą).

 

Statek pasażerski ŻURAW na Jezioraku - dawne pocztówki

Statek ŻURAW na jeziorze Jeziorak – zdjęcia pocztówkowe (autor: A. Stelmach)

 

    W latach 70. i 80. XX wieku pływał także pomiędzy Iławą i Ostródą w wycieczkach po jeziorze Jeziorak i Jeziorze Drwęckim.

   

Statek pasażerski ŻURAW w Gdańsku

Statek pasażerski ŻURAW w Gdańsku (autor: W. Danielewicz)

 

      W 1989 r. w Bazie Remontowej Żeglugi Gdańskiej dokonano wymiany silnika napędowego. Zamontowano wówczas silnik wysokoprężny typu SW266/M5/KRAB; 4-cylindrowy; produkcji: Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego, Andrychów/Puckie Zakłady Mechaniczne w Pucku, o mocy 33 kW [60 KM].

   

Statek pasażerski ŻURAW w ostródzkim porcie, w 2004 r.

Statek ŻURAW w ostródzkim Porcie Zimowym w początkach XXI w. (autor: W. Danielewicz)

 

    Statek został wycofany z eksploatacji w 1992 r. i przeznaczony na sprzedaż. W lipcu 1993 r. w wyniku przetargu został zakupiony przez Zakład Komunikacji Miejskiej - Żegluga Ostródzko-Elbląska w Ostródzie. 

      Nazwy jednostki nie zmieniono.

 

Statek pasażerski "Żuraw" w ostródzkim suchym doku, w styczniu 2008 r.

Statek ŻURAW w ostródzkim suchym doku, w styczniu 2008 r. (autor: C. Wawrzyński)

 

     Według Ryszarda Kowalskiego (Ostróda-Iława-Elbląg. Z dziejów żeglugi śródlądowej. Edytor Wers, Olsztyn 2016, s. 176) ŻURAW w latach 1994-1995 pływał, po przetransportowaniu lądem, po olsztyńskim jeziorze Ukiel (Krzywe), cumując za hotelem Novotel.

 

Rysynek statku ŻURAW w 2015 r. Próba rekonstrukcji wyglądu wg W. Danielewicza

Rysunek statku pasażerskiego ŻURAW. Wygląd w 2015 r. (autor: W Danielewicz)

 

    Od 2011 r. statkiem, który jest w ciągłej eksploatacji i stacjonuje w Ostródzie,  zarządza Żegluga Ostródzko-Elbląska Sp. z o.o. w Ostródzie.

 

Statek pasażerski ŻURAW na przystani w Ostródzie, przy molo i biurze Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej

Statek ŻURAW na przystani pasażerskiej w Ostródzie oraz współczesne wnętrze ŻURAWIA (autor: W. Danielewicz)

 

     Statek rozwija bezpieczną prędkość 16 km/h, a załoga liczy 2 osoby. Po przebudowie statek może zabierać na pokład do 48 pasażerów.

 

ŻURAW na pochylni w Buczyńcu. Basen górny naprzeciwko budynku maszynowni

Statek pasażerski ŻURAW na pochylni Buczyniec (autor: J. Miszewski)

 

Waldemar Danielewicz

Gdańsk, kwiecień 2021 r.

 

Galeria zdjęć