Kraina Kanału Oberlandzkiego
Wykaz śródlądowych dróg wodnych
"Stary" wykaz
Od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. obowiązywało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych dróg wodnych. Załącznikiem do tego rozporządzenia był „Wykaz śródlądowych dróg wodnych”, w którym z oczywistych względów wymieniono nazwy obiektów fizjograficznych – jezior, rzek i kanałów. Podkreślmy jednak, że wykaz ten nie może być źródłem stanowiącym danego nazewnictwa, a co jedynie odzwierciedleniem nomenklatury, w danym urzędzie i w dniu wydania danego aktu, obowiązującej.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2002 r.
Z „mazurskiego” punktu widzenia, wspomniane rozporządzenie „przeoczyło” i „pomijało" w pkt. 8 jezioro Szeląg Mały (wraz z tunelem wodnym), przynależące do systemu wodnego Kanału Elbląskiego - kończąc tym samym szlak wodny na jeziorze Szeląg Wielki (włącznie). W efekcie oznaczało to, że Kanał Elbląski był pozbawiony żeglugowo swojego początku…
Po lewej początek Kanału Oberlandzkiego w Buńkach nad jeziorem Szeląg Mały, po prawej Kanał Oberlandzki pomiędzy jeziorem Szeląg Wielki i jeziorem Szeląg Mały, na fotografiach z przełomu lat 20. i 30. XX w. (źródło: A. i J. Kozłowscy: Przewodnik po okolicach Ostródy. Führer durch die Umgebung von Osterode. Ostróda 2006)
Było to z kolei powieleniem zapisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie granic wód, linii brzegu, urządzeń nad wodami oraz klas wód śródlądowych żeglownych.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r.
Jedną z konsekwencji braku Szeląga Małego w wykazie (oprócz dozoru ze strony RZGW) była możliwość wprowadzania przez radę powiatu (i tak się działo) zakazu pływania po akwenie jednostek z silnikami o napędzie spalinowym.
W przypadku rozpatrywania obowiązujących nazw kanałów, w pkt. 6 wyszczególniono Kanał Bartnicki (urzędowo wówczas w ogóle nie nazwany); w pkt. 8 przyszły Kanał Dobrzycki określono jako „szlak boczny w kierunku miejscowości Zalewo”, natomiast w pkt 25 wymieniono m.in. Kanał Giżycki (urzędowo tak właśnie wówczas nazwany).
"Nowy" wykaz
Od dnia 1 lipca 2019 r. obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2019 r. w sprawie śródlądowych dróg wodnych. Podobnie jak wcześniej, załącznikiem do tegoż rozporządzenia jest nowy „Wykaz śródlądowych dróg wodnych”.
Po blisko 18 latach nieobecności, w pkt. 9 „powróciło” do systemu Kanału Elbląskiego jezioro Szeląg Mały; w pkt. 8 pojawił się Kanał Dobrzycki (urzędowo niedawno nazwany), wraz z jeziorem Ewingi; w przypadku systemu Wielkich Jezior Mazurskich zrezygnowano z wyliczania kanałów na głównej drodze wodnej Pisz – Węgorzewo, tak więc zniknęła dotychczasowa nazwa Kanał Giżycki (urzędowo właśnie zmieniony), ale też nie pojawił się Kanał Łuczański (urzędowo właśnie nazwany).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2019 r.
Co ciekawe, pomimo urzędowo nadanej pół roku wcześniej nazwy Kanał Ducki, w pkt. 6 rozporządzenia ponownie wymieniono Kanał Bartnicki (urzędowo nigdy nie istniejący!) wraz z jeziorem Bartężek. Wychodzi na to, że nie wie urzędnicza lewica, co czyni prawica…
W październiku 2019 r. wystosowałem petycję do Rady Ministrów, wnioskując o zmianę (poprawę) ww. rozporządzenia, w punkcie dotyczącym błędnie użytego nazewnictwa Kanału Duckiego (to jest Bartnickiego).
Sprawa jest z natury rzeczy oczywista, jej „załatwienie” (uznanie błędu, nie zaś samo opublikowanie nowego rozporządzenia) powinno trwać kilka chwil, ale od czego mamy drogi służbowe i urzędnicze terminy, „niezbędne” do wydania jakiegoś postanowienia?!
Petycja do Rady Ministrów w sprawie właściwego nazewnictwa kanału żeglownego
(źródło: archiwum autora)
Już na początku listopada 2019 r. otrzymałem informację, że petycję przekazano (zgodnie z właściwością!) do Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Wydaje się, że zgodnie ze stanem rzeczy, to właściwym organem (wydającym rozporządzenie) jest Rada Ministrów, a nie Ministerstwo GMiŻŚ, które mogło być co najwyżej proszone o zajęcie stanowiska w sprawie, ale koniec końców otrzymałem na początku stycznia 2020 r. pismo z ministerialnego Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej, stwierdzające że „petycja zostanie uwzględniona”.
Odpowiedź na petycję, udzielona przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
(źródło: archiwum autora)
Oczywiście stanie się tak – uwzględnienie i użycie prawidłowej nazwy Kanał Ducki – przy (najbliższej?) nowelizacji ww. rozporządzenia.
Jest jednak jedno „ale”, jedna jakże niepokojąca wątpliwość. Otóż dotychczasowa praktyka i doświadczenie dowodzi, że w czasie obowiązywania poprzedniej ustawy, "Wykaz" z rozporządzenia w sprawie śródlądowych dróg wodnych był nowelizowany raz na ponad 13 lat...
Cezary Wawrzyński
Ostróda, styczeń 2020 r.
Galeria zdjęć
