Tekst na Święta Wielkanocne, jak i na każdą inną porę roku…
(część 2/2)
Wiedząc, że pruski inżynier Georg J. Steenke rzeczywiście tworzył „własne” projekty kanałowych pochylni i po wcześniejszej analizie (doprawdy niewielu) stwierdzeń o takim autorskim projekcie Georga J. Steenke pochylni na Kanale Oberlandzkim, który byłby gotowy do realizacji w latach 40. XIX wieku –
Tekst na Święta Wielkanocne, jak i na każdą inną porę roku…
(część 1/2)
Aby spróbować zmierzyć się z tematem i odpowiedzieć na pytanie: – Czy Georg J. Steenke wzorował się na Kanale Morris? – należy spojrzeć na tę kwestię w szerszym kontekście, albowiem znaczącego udziału w realizacji „idei” Kanału Elbląsko-Oberlandzkiego nie miał wyłącznie jeden człowiek,
Poniższy tekst (nieznacznie zmieniony i uzupełniony) pochodzi z rocznika „Technika w dziejach cywilizacji.
Z myślą o przyszłości”, tom 18, pod red. Stanisława Januszewskiego, Wrocław 2022
Podsumowanie
Budowa nowego kanału w Prusach, osoba jego budowniczego oraz odbywane przezeń zagraniczne podróże studyjne cieszyły się zainteresowaniem ówczesnych gazet i czasopism, zarówno informacyjnych, politycznych, kulturalno-rozrywkowych, jak i fachowych.
Dwa
Poniższy tekst (nieznacznie zmieniony i uzupełniony) pochodzi z rocznika „Technika w dziejach cywilizacji.
Z myślą o przyszłości”, tom 18, pod red. Stanisława Januszewskiego, Wrocław 2022
Zanim ustosunkujemy się do kwestii: czy Steenke wzorował się na Kanale Morris, przyjrzyjmy się rysunkom pochylni z Tablicy CD XIII, opublikowanej (za Michelem Chevalierem) w 1841 r. we Wiedniu, przez
Poniższy tekst (nieznacznie zmieniony i uzupełniony) pochodzi z rocznika „Technika w dziejach cywilizacji.
Z myślą o przyszłości”, tom 18, pod red. Stanisława Januszewskiego, Wrocław 2022
XIX-wieczny Kanał Oberlandzki (dziś Elbląski) jest unikalnym na świecie czynnym zabytkiem hydrotechniki. Jego główną atrakcją są mechanizmy pochylni, dzięki którym statki i łodzie, w celu pokonania różnicy poziomów, są przeciągane
Oczywistym jest, że najbardziej charakterystycznym i znanym elementem Kanału Elbląskiego jest odcinek z kanałowymi pochylniami. Należy zauważyć, że nie zawsze są publikowane właściwie i dokładnie (a nawet bywają błędne matematycznie!) dane liczbowe, przytaczane choćby w opisach technicznych, książkach czy przewodnikach.
Zajmijmy się zatem próbą odpowiedzi na przykładowe pytania:
jakie różnice wysokości pokonują poszczególne pochylnie?
jaką
Po raz kolejny należy podkreślić, że Kanał Morris jest unikalnym, jedynym w swoim rodzaju przykładem międzynarodowej, międzykontynentalnej wymiany idei, myśli, wiedzy i doświadczeń XIX-wiecznych inżynierów, projektantów i budowniczych innowacyjnych na tamte czasy budowli hydrotechnicznych — kanałowych pochylni.
Po lewej - jeden z pierwszych wizerunków pochylni na Morris Canal, litografia Auguste Hervieu z 1830 r. Prawdopodobnie
Poznajmy i spróbujmy porównać dwie największe budowle hydrotechniczne na dwóch „siostrzanych” kanałach śródlądowych: pochylnię Schönfeld (Oleśnica) na Kanale Elbląsko-Oberlandzkim oraz pochylnię Nr 9 West na dawnym Morris Canal w amerykańskim stanie New Jersey.
NAJWIĘKSZA POCHYLNIA NA KANALE ELBLĄSKIM
Od końca 1860 r. na stoku oberlandzkich wzgórz, w ciągu szlaku kanału Elbląsko-Oberlandzkiego funkcjonowały 4 kanałowe pochylnie
Niniejszy artykuł poniekąd dowodzi, że przyszły projektant i budowniczy Kanału Oberlandzkiego musiał swego czasu być – choćby z racji pełnionej funkcji i miejsca świadczonej pracy (Żuławy Wiślane) – specjalistą od osuszania polderów oraz utrzymywania grobli i wałów.
Niejako przy okazji ulepszał i udoskonalał służące temu maszyny i urządzenia, w tym używane wówczas pompy i koła
Poświęćmy trochę uwagi wyjątkowej rzece (strudze?) o urzędowej nazwie Klepina, często określanej potocznie jako Klepa.
Jej wyjątkowość nie wynika jednak ani z wielkości, ani z długości – ale z racji miejsca przebiegu i pełnionej funkcji. Przez długie lata była podstawą projektowania kanału, miała ona bowiem zapewniać (lub zapewniała) wodę dla śluzowań w komorach śluzowych odcinka