Kraina Kanału Oberlandzkiego

     Kontynuujemy temat obiektów i rzeczy niegdyś występujących na Kanale Elbląsko-Oberlandzkim, a których współcześnie nie dostrzegamy na Kanale Elbląskim.      Tym razem będzie o rzeczy niezwykle istotnej dla funkcjonowania kanałowej śluzy komorowej, jak też dla jej wizerunku – o dawnym mechanizmie napędowym wrót. Wrota górne śluzy Miłomłyn z ręcznym mechanizmem napędowym w 2011 r. (autor: C. Wawrzyński)

    Kontynuując temat obiektów i rzeczy niegdyś występujących, a których raczej nie dostrzeżemy już na współczesnym Kanale Elbląskim, zajmijmy się kolejnymi elementami dla urządzeń lub budowli kanałowych charakterystycznymi – a mianowicie znakami żeglugowymi na śluzach. Statek pasażerski "Kormoran" Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej w górnym basenie śluzy Miłomłyn w 2010 r. Widoczny dwustronnie malowany na zielono i czerwono metalowy

     W „Kronice Miasta Miłomłyn 1800-1922” (Chronik der Stadt Liebemühl 1800-1922, Osterode am Harz 1979) odnotowano następujące wydarzenie, pod koniec roku 1849:      Die Schleusen bei Sonnenhoff u. Grünort wurden gebaut; czyli ni mniej, ni więcej: Zostały zbudowane śluzy przy Sonnenhof i Grünort. Miłomłyn na przełomie XVIII i XIX w. oraz na przełomie XIX i XX w.

Przyczynkiem do niniejszego artykułu jest rysunek G.J. Steenke z 25 lipca 1854 r.      Tuż po powrocie ze studyjnej wyprawy do USA i Wielkiej Brytanii, a jeszcze przed rozpoczęciem wznoszenia pochylni kanałowych (wówczas 4), czyli w okresie lat 1851-1854, inżynier Georg Jacob Steenke wybudował zespół 5 śluz od strony jeziora Druzno. Plan sytuacyjny pochylni Całuny opodal

    Tak niegdyś wyczekiwane rozpoczęcie budowy kanału, łączącego żeglugowo Ostródę, Iławę i Zalewo z Elblągiem, miało miejsce pod koniec października 1844 r. w Miłomłynie. W późniejszych latach (zwłaszcza po II wojnie światowej) niewielu nawet o tym wiedziało, a nadto jest to okres stosunkowo „trudny” pogodowo i niewdzięczny dla organizatorów plenerowych eventów turystycznych.      Kolejne rocznice, nawet te

     Już w 1864 roku polsko-niemiecki dodatek do gazety „Osteroder-Kreisblatt” pt. „Oznaymienia Polityczne”, czyli „Politische Mitteilungen” donosił, że Ostróda otrzyma nową drogę handlową – kanał łączący Elbląg z jeziorem Szeląg.      Tego roku też dwujęzyczny dodatek do ostródzkiego „Kreisblattu” informował również o planach budowy kolei żelaznych z Lipska przez Poznań, Toruń, Ostródę aż do Wystruci (Insterburg, obecnie

   W części 1. opowieści była m.in. mowa o hipotetycznej śluzie „zalewskiej” (jazie?, pochylni?) na Kanale Dobrzyckim (z lat 30. XIV wieku - pomiędzy jeziorami Ewingi i Jeziorak) oraz o śluzie „ostródzkiej” (być może z XIV wieku, z pewnością sprzed 1783 r. - pomiędzy jeziorami Pauzeńskim i Drwęckim).     W części 2. artykułu opisana została projektowana przez

     O ile poprzednio opisywane śluzy (budowle hydrotechniczne) faktycznie w jakimś konkretnym miejscu na trasie kanału i w określonym przedziale czasowym mogły istnieć i funkcjonować, po czym zostały zdemontowane – o tyle „zanik” właśnie przedstawianych konstrukcji budowlanych jest w dużej mierze umowny. Takie potraktowanie tematu to raczej pretekst do krótkiego opisania historii dwóch śluz na jednym

     Pierwotnie, tj. w latach 30. i 40. XIX wieku, rozważano alternatywę podnoszenia i opuszczania statków na dzisiejszym „odcinku pochylniowym” przy blisko 105-metrowej różnicy poziomów wód - albo za pomocą do 45 śluz, zbudowanych z drewna (różnica wysokości 2,0-2,5 m), albo za pomocą 30 masywnych śluz, zbudowanych z kamienia (różnica wysokości. 3,0-3,8 m). Wariant „kamienny” odrzucono

     Współcześnie na szlaku żeglownym systemu Kanału Elbląskiego funkcjonują 4 śluzy (nie licząc tzw. wrót bezpieczeństwa i suchego doku), a konkretnie: „Miłomłyn” i „Zielona” (pochodzące z końca lat 40. XIX wieku, pobudowane na odcinku Miłomłyn – Ostróda) oraz „Ostróda” i „Mała Ruś” (pochodzące z pierwszej połowy lat 70. XIX wieku, pobudowane na odcinku Ostróda – Stare